Nói đến đồng bằng sông cửu long là phải nói đến mùa nước nổi. Nước lũ về băng trắng ruộng vườn, kênh rạch nhưng bà con ai ai cũng mừng và phấn khởi. Bởi mùa nước nổi này hứa hẹn một mùa cá tôm cua bội thu, nguồn cung cấp đặc sản miền Tây mùa nước nổi mới ổn định giúp bà con có cái ăn cái mặc.
Trước khi con nước tràn về, chẳng ai bao ai, nhà nào nhà nấy đã chuẩn bị đầy đủ dụng cụ, trang thiết bị nào lưới, nào thuyền, nào cuốc nào xẻng và nhân lực thì luôn túc trực trong tình trạng sẵn sàng. Bởi con nước đó không chỉ mang theo phù sa màu mỡ mà mang theo nguồn hải sản nổi tiếng: cá linh, cá lóc, ba khía, tép tôm, chuột đồng, bông điên điển…. Nhưng thứ này từ lâu đã là đặc sản miền Tây nổi tiếng khắp nước.
Chuột đồng
Ở miền Tây chuột đồng được bắt nhiều nhất vào mùa gặt lúa và mùa nước nổi. Mọi người đã quá quen thuộc với hình ảnh những xâu đuôi chuột béo tròn của các cô cậu bắt được trên những cánh đồng mùa lúa chín, song bắt chuột mùa nước nổi thì chưa nhiều. Thực tế, mùa này người dân miền Tây bắt được rất nhiều chuột đồng do chuột phải tìm hang ở mới. Chỉ cần một cái xô, cái giỏ và một chiếc thuổng/cuốc là có thể bắt được rất nhiều chiến lợi phẩm.
Chuột đồng miền Tây nổi tiếng thơm ngon chắc và món chuột đồng nướng lu thì ai ai cũng biết. Làm sạch bỏ vào nướng, lớp da căng bóng chín vàng lộ ra cùng mùi thơm nức mũi khiến thực khách phải nuốt nước miếng. Khi thưởng thức, lớp da da rất giòn còn thịt thì thơm mềm, nhâm nhi cùng chén rượu gạo hát vài điệu vọng cổ, đó là cái thú thưởng thức của người miền Tây.
Cá linh
Có lẽ cá linh là đặc sản miền Tây mùa nước lũ không cần phải giới thiệu nhiều, vì lí do quá nổi tiếng. Phải nói, chúng là đặc sản đệ nhất mùa nước nổi mới đúng.
Trên cánh đồng mênh mông, thuyền thúng tấp nập người người giăng lưới bắt cá linh. Loài cá này thân nhỏ bằng đầu ngón ngón tay út, thân màu bạc. Tháng 9-10 trùng với đầu mùa nước lũ nên chúng theo con nước xuôi về miến Tây. Đây cũng là thời điểm cá non nên thịt rất ngọt, mềm hầu như không có xương. Có được mớ cá linh, chỉ cần rửa sạch đem kho hoặc nấu với bông điên điển thì ngon hết sảy. Lưu ý, cá linh cuối mùa lũ to hơn nhưng ăn sẽ không ngon bằng đầu mùa, nên có ý định thưởng thức đặc sản miền Tây mùa nước nổi nên tranh thủ dịp tháng 9 tháng 10.
Bông điên điển
Đúng độ lũ ấy, bông điên điển vào mùa trổ bông. Thế nên đặc sản màu lũ không thể thiếu loài hoa dại này.
Hoa điên điển nhỏ, màu vàng ươm rất bắt mắt; thân cây dài thường mọc ở mé sông hay kênh rạch. Vị hoa khi ăn chua, đắng nhẹ, giòn giòn; mùi thơm thoang thoảng. Thứ đặc sản này chỉ có ở miền Tây và là nguyên liệu không thể thiều của món lẩu cá linh trứ danh. Vậy nên người ta mới nói rằng, đến miền Tây vào mùa nước nổi mà không ăn cá linh nấu bông điên điển thì sẽ rất hồi tiếc. Ngoài ra, vị gỏi bông điên điển khô cá lóc cũng rất hấp dẫn nên đừng bỏ qua.
Bông súng
Xếp hạng đặc sản rau quả mùa nước lũ ngoài bông điên điển còn có bông súng - một loài hoa quen thuộc của nhiều vùng miền Việt Nam. Nhưng nêu đã xếp hạng đặc sản thì ắt hẳn bông súng miền Tây mùa nước nổi phải có điểm đặc biệt.
Thường bông súng được trồng trong ao, sông; tuy nhiên ở vùng Đồng bằng sông Cửu Long chúng lại mọc ở những vũng đất trũng, có bùn. Khi nước lũ về là cơ hội để chúng phát triển, vì thế người dân có thể thu hoạch bông súng ở kênh rạch và cả trên đồng ruộng. Bông súng ăn sống có vị ngọt, giòn nhưng nếu ăn đúng vị thì phải ăn cùng mắm kho. Loại mắm kho ngon nhất để kết hợp là cá linh hoặc cá sặc. Có thể nói, đây là món ăn đậm chất miền Tây và hội tụ đặc sản mùa lũ.
Cá rô đồng
Cá lóc, cá sặc, cá rô bình thường đã nổi tiếng miền sông nước nên vào mùa nước nổi, nguồn hải sản này được người dân khai thác nhiều nhất. Hơn nữa, mùa lũ là nước từ thượng nguồn đổ về nên con cá ngon hơn, chắc hơn. Trong số đặc sản bình dị ấy, cá rô là cái tên có phần nhỉnh hơn. Cá rô kho tiêu đơn giản dân giã nhưng ngon phải biết. Đặc biệt khi dùng kỹ thuật chế biến là nồi đất,củi đun và cá to bằng bàn tay.
Cá lóc nướng trui
Cá sặc thì thường được làm khô, làm mắm để dự trữ nên để giới thiệu đặc sản miền Tây mùa nước nổi tươi ngon, dasan4u sẽ chọn cá lóc để giới thiệu đến các bạn. Bởi từ nguyên liệu này chúng ta có được món ngon mang tên cá lóc nướng trui.
Cá lóc vốn nhiều thịt, ít xương nên nướng trui là hợp lý. Cách làm này vừa dễ làm, dể thưởng thức và luôn giữ được vị cá lóc đặc trưng. Chọn vài lá sen non, làm thêm 1 chén mắm me cùng ít bông súng, rau thơm món cá lóc nướng trui sẽ ngon hơn rất nhiều.
Canh chua cá lăng
Khác với các loại cá ở trên, cá lăng là loại cá da trơn duy nhất có mặt trong danh sách đặc sản miền Tây mùa lũ. Hơn nữa, mùa nước nổi cũng là lúc cá lăng xuất hiện nhiều nhất trong năm.
Vì thuộc loài da trơn nên chúng có nhiều thịt, rất chắc và vị vô cùng khác biệt. Cá lăng có thể nướng, kho hay nấu canh, nhưng điển hình nhất thì phải nấu canh chua. Dacsan4u đã được thưởng thức và rất khuyến khích bạn trải nghiệm.
Trông ngóng lũ về là tâm trạng của bà con miền Tây mùa nước nổi. Họ không sợ lũ mà mong lũ bởi nhờ cái lũ ấy mà gia đình có thêm cái ăn cái mặc. Và từ cái lũ ấy mà chúng ta có thêm nhiều đặc sản miền Tây đặc biệt.